Domotica, oftewel: automatisering van apparaten in en om het huis. Met alsmaar meer apparaten die verbonden kunnen worden met internet wordt het een steeds interessanter, maar ook onduidelijker verhaal voor een hoop mensen. Hoe verbind je verschillende apparaten aan elkaar en wat werkt wel of niet samen? In dit eerste deel probeer ik een uitleg te geven van wat er beschikbaar is en hoe de dingen samen kunnen werken met de 3 grote assistenten.

Het is bijna onmogelijk om daadwerkelijk alles dat er bestaat hier te beschrijven, dus ik probeer de meest gebruikte producten en diensten te beschrijven.

Protocollen

Al die apparaatjes zoals Slimme thermostaten, Lampen, rookmelders, camera’s en assistenten voor in huis hebben een bepaalde manier (een taal – protocol) waarop ze met elkaar praten. Zo maakt Nest gebruik van hun eigen Nest Weave protocol naast WiFi, Philips maakt gebruik van Zigbee voor Hue lampen, Klik-Aan-Klik-Uit heeft zijn eigen variant, Somfy (rolluiken) maken vaak gebruik van RTS (een eigen protocol van Somfy dat werkt op 433Mhz) en de meeste hardware van Fibaro werkt via het Z-Wave protocol.

Z-wave werkt in Europa op de 868MHz-band en is een geavanceerd protocol dat ondersteuning heeft voor encryptie, bi directionele communicatie en routing. Een z-wave-netwerk kan bestaan uit maximaal 232 apparaten (nodes). Bij een gemiddeld bereik van 30 meter tussen nodes in het netwerk is een maximaal bereik van ongeveer 120 meter binnenshuis mogelijk.

Televisies en veel audio apparatuur werken tegenwoordig meestal met HTTP (internet/netwerk) commando’s. En dan is het daarnaast natuurlijk nog maar de vraag of ze weer onderling samen kunnen werken.

En dan heeft ieder protocol ook nog zijn eigen voor- en nadelen. Zigbee en Z-Wave werken bijvoorbeeld 2 kanten uit (2-weg communicatie), waardoor je niet alleen een signaal stuurt naar het apparaat van zet aan of zet uit, maar krijg je ook een signaal terug van het apparaat van “Het apparaat is aan of uitgezet”. En dit laatste is in veel gevallen wel handig om te kunnen weten of iets daadwerkelijk wel of niet van status verandert is.

Daarnaast zijn Z-Wave en Zigbee Mesh netwerken. Ieder apparaat (behalve op batterijen) breidt het signaal verder uit door het huis en zo kun je steeds weer iets verder komen.

Protocol Overzicht

De wat ‘simpelere’ Domotica protocollen zoals Klik Aan-Klik Uit, Somfy RTS, Infrarood en losse stekkers met afstandsbedieningen werken maar 1 kant uit, je zet iets aan of uit en dat is het dan. Om bepaalde functies te laten werken is het vaak wel handig om te weten of iets daadwerkelijk ook aan of uit is gezet. In dat geval kom je dus al uit bij producten die gebruik maken van KNX, Zigbee of Z-Wave.

En waar begin je dan?

Je kunt op verschillende manieren een domotica systeem opbouwen. Als je veel dingen van Apple in huis hebt kun je een iPad of AppleTV gebruiken als station en van daaruit apparaten één voor één aansluiten.

Als je al een product van Nest hebt, kun je deze koppelen aan Philips Hue en een aantal andere producten.

In het geval van Google (en/of Android) start je met een Google Home (Mini) en dan eens kijken in de database wat je allemaal toe kunt voegen.

Maar meestal wordt er gebruik gemaakt van een soort van Hub die dus de verbinding maakt tussen al die apparaatjes (stekkers, lampen, relay schakelaars) en het internet (en vaak ook de integratie met andere merken). Een voorbeeld van zo’n hub is de Homey van Athom of het Klik-Aan-Klik-Uit Internet Control Station. Je begint dus met zo’n hub en een paar stekkers, relay schakelaars en breidt langzaam maar zeker alles uit. Het grote voordeel van de Homey is dat het ding meer dan 1000 apparaten ondersteunt!

Nest Thermostaten

Daarna begin je met het toevoegen van plugins (bijv Philips Hue en/of Sonos kun je toevoegen bij Fibaro en Homey) en zo ga je verder. Vaak is het spelenderwijs uitzoeken wat wel en niet samenwerkt.

En ja, dan zijn er ook nog Open source alternatieven zoals Domoticz en Home Assistant. Deze software kun je installeren op een Raspberry PI, NAS of andere hardware in huis.

Vaak heb je wel nog een USB stick met bijv Z-Wave, RFXCom (voor Rolluiken van bijv Somfy) of Zigbee nodig om bepaalde apparaten aan te kunnen spreken. Bij de Fibaro HC2 zit Z-Wave al ingebouwd. Bij Homey zit zowel Z-Wave, Zigbee als andere protocollen al ingebouwd.

Gelukkig hebben we bij TechConnect nu heel wat jaren ervaring met Domotica producten en weten we bijna altijd wel wat wel en niet samen kan werken. Neem dus even contact met ons op of stuur een mailtje met je vraag, indien je die hebt.

Assistenten

En naast de verschillende protocollen heb je dan ook nog verschillende assistenten. De 3 grootste op dit moment zijn: – Google Assistant (Google Home), – Siri van Apple en – Alexa van Amazon.

Die assistenten worden gebruikt om Domotica aan te sturen met je stem en bepaalde routines te vereenvoudigen. Via zo’n assistent kun je dus bijv roepen: “Zet de lampen in de woonkamer uit” of “Maak alle rolluiken dicht”. Maar je kunt ze ook gebruiken om een scene te maken die bijvoorbeeld het volgende doet: “Als het buiten gaat regenen, maak dan de rolluiken dicht” of “30 minuten voordat de zon onder gaat, dienen de buitenlampen aan te gaan”.

Iedere assistent heeft zo zijn voor- en nadelen. Zo is Siri van Apple heel erg stabiel, werkt al een tijd in het Nederlands, werkt erg goed icm met een Apple Watch, maar kan net niet zo veel vragen beantwoorden als de Google assistent. Amazon Alexa spreekt alleen Engels en de gebruikers interface vindt ik persoonlijk iets minder dan de andere 2. Google’s assistent kan met meer dan 1000 verschillende apparaten gekoppeld worden vanuit de app zelf en spreekt sinds 24 oktober 2018 ook Nederlands.

Waar Google vooral de pijlen richt op integratie met zoveel mogelijk partners, is Apple op sommige vlakken al net even iets verder. Zo kun je bij Homekit (de Home app) van Apple al heel eenvoudig routines (scenes) maken via de mobiele app, kun je het bekende “als dit, doe dan dat” instellen per apparaat en is het ook mogelijk om Sonos en Homepod speakers te pauzeren, stoppen en laten starten met spelen. De AppleTV of iPad is daarnaast de Home hub in huis en zorgt voor verbinding naar buiten, indien je niet thuis bent kun je alsnog alles bedienen.

Inmiddels komen er ook steeds meer apparaten op de markt die Homekit van Apple ondersteunen en als dat nog niet het geval is, kun je door middel van Homebridge (op een Raspberry PI of NAS) bestaande apparaten laten praten met Homekit (zo zijn er Homebridge plugins voor oa Nest, Spotify, Fibaro, Domoticz, Daikin airco en nog veel meer!). In het geval van Homey voeg je de Homeykit plugin toe en krijg je automatisch ondersteuning voor Homekit voor alle apparaten die met Homey werken.

Zo’n zelfde iets bestaat er ook voor de Google Assistent, alleen is het dan afhankelijk van het Domotica platform dat gebruikt wordt. Zo heeft Home Assistant (open source) integratie voor Google Assistent, alleen kost dit na de eerste maand wel een paar euro per maand, mits je het helemaal zelf wilt gaan programmeren. Bij Domoticz is er een externe dienst beschikbaar (Controlicz) die voor een 2 euro per maand de koppeling legt tussen Domoticz en Google en/of Alexa.

In het geval van Fibaro (Homecenter 2) kun je sinds kort gebruik maken van de gratis integratie met Google Assistant en Alexa via Fibaro Cloud. Integratie met Homekit van Apple kun je dan weer toevoegen via Homebridge.

Bij Homey werkt Homekit als een plugin en kun je zelf bepalen welke apparaten zichtbaar moeten worden in Homekit. Daarnaast werkt Homey ook samen met Facebook Messenger en Google Home.

Er is nu al veel mogelijk in Domotica land en met coole scenes en routines kun je bepaalde zaken al automatisch laten uitvoeren. Meer en meer apparaten komen op de markt die verbonden kunnen worden met internet en geschakeld kunnen worden door assistenten en andere apparaten. It is only just beginning….

In deel 2 ga ik wat meer in op een aantal test modellen en wat nog meer mogelijk is met Domotica.

Blijf op de hoogte Informeer mij als het product weer leverbaar is: