Veel mensen vragen zich af wat er wordt verstaan onder ethiek. Waarschijnlijk hoor je de term voornamelijk in afgeleide vorm in zinsverband gebruikt worden. Dat iemand bij een bepaalde handeling aan iemand anders vraagt of dit ethisch is. Daarmee wordt dan eigenlijk bedoeld of iets wel goed is en volgens de juiste moraal. En dat is, als je het simpel uitlegt, ook wat ethiek ongeveer inhoudt. Ethiek onderzoekt wanneer iets goed of fout is en natuurlijk heeft iedereen daar een andere mening over.
Uiteindelijk is het belangrijk om tot een bepaalde consensus te komen. Ethiek wordt op dit moment ook veel opgeworpen bij AI. Maar wat is relevant om te weten over ethiek binnen de vergevorderde AI en waarom is het belangrijk om met dit vraagstuk bezig te zijn?
De twee toekomstscenario’s uitgelicht
Welnu, om het even heel zwart-wit te stellen: door mensen die veel kennis van AI hebben, worden doorgaans twee toekomstscenario’s voorspeld. Enerzijds heb je het zogenaamde ‘utopische’ scenario. Dat AI een waardevolle aanvulling is op onze wereld en ons als mensheid kan helpen om verder te komen. En in de praktijk zie je dit natuurlijk al terug. AI wordt in verschillende sectoren op een positieve manier gebruikt. Bijvoorbeeld in de gezondheidssector die op dit moment onder druk staat. AI wordt onder meer gebruikt voor het sneller analyseren van gegevens.
En ook binnen andere sectoren, zoals de ICT-wereld en de klantenservice-wereld heeft AI reeds zijn diensten bewezen. Ook worden er veel AI cursussen gegeven, zodat werknemers met weinig ervaring het ook in hun voordeel kunnen gebruiken. Dit is duidelijk het utopische scenario van AI; alles wordt er beter door.
Maar dan heb je ook nog het negatieve scenario: het zogenaamde dystopische scenario. Dat AI juist een negatieve invloed heeft op de maatschappij en ook dat zien we terug in de maatschappij. Denk bijvoorbeeld aan deep fakes en hoe die kunnen helpen met het verspreiden van nepnieuws. En op algemener niveau kan AI ook door overheden worden gebruikt om privacy te schenden, waardoor de grondrechten van burgers in gevaar komen. We zien nu al de twee toekomstscenario’s in de praktijk en juist om die reden is het belangrijk dat het ethische vraagstuk omtrent AI goed wordt besproken.
De gevaren van AI zonder ethiek
AI is een menselijke creatie die een eigen leven gaat leiden, maar uiteindelijk hopelijk te temmen is als de juiste keuzes worden gemaakt. Een welbekende redenering is namelijk dat AI, in tegenstelling tot de mens, geen ziel heeft en er dus ook niet voor terugdeinst om dingen te doen die wij in deze wereld als ongepast beschouwen. Zoals het bezigen van discriminerende uitingen, verspreiden van fake news of iemand moedwillig in een kwaad daglicht zetten.